Sofra adabı / Deniz kabukluları
Kabuklu deniz ürünleri kendine özgü tatlarıyla hem balık sofralarında, hem aperitif hem de garnitür olarak sevilerek yenen lezzetler. Fakat ortamına göre, Sofra adabı Deniz kabukluları özellikle de görgü kuralları açısından bu tür deniz ürünlerini yerken zorluk yaşanabiliyor. Midye, istiridye, karides, yengeç, istakoz yerken pratik yöntemler şöyle…
Kabuklular Nasıl Pişirilir ve Yenir?
Midye, ıstakoz, karides, yengeç, istiridye gibi pek çok çeşidi olan deniz ve tatlı su kabukluları, protein ve mineraller açısından oldukça zengin yiyeceklerdir. Balık sofralarında da lezzetli ara sıcaklar olarak kullanılmaktadırlar.
Lezzetleri ve sağlıklı özelliklerine rağmen kabuklular bekledikçe bozulurlar. Bu sebeple kabukluları mümkün olduğunca taze tüketmelisiniz. Özellikle yaz mevsiminde sıcak havalar kabukluların bozulmasına sebep olur.
Böcek: Eti ıstakozdan daha beyazdır. Taze ve canlıyken haşlanır.
İSTİRİDYE, MİDYE, KARİDES
İstiridye: İki kabuklu bir deniz hayvanıdır. Hastalandıklarından yazın yenmesi tehlikeli olabilir. Genelde çiğ olarak yenir. Kabuk iki tarafa açılır, eti alt kabuğunda bırakılır. İstridye üzerine limon sıkılarak tuz ve karabiberli yenir. Izgarası, külbastısı ve pilakisi yapılır.
Karides: Tuzlu ve tatlı sularda yaşayan kabuklu, eti beyaz ve lezzetli eti bir su ürünüdür. Kaynar suya atıldığında kırmızıya dönüşür. Karidesin haşlaması, güveci, salatası ve kokteyli yapılır.
Midye yarım kabuk içinde çiğ olarak servis edilirse ilk önce midye üzerine limon suyu sıkın; sosa batırmayın. Boş elinizle kabuğu tabak üzerinde sağlamlaştırın ve küçük balık bıçağı yardımıyla midyeyi dışarı çıkarın. Kendi sos tabağınıza batırarak hepsini birden yiyebilirsiniz (Resmi ortamlarda çoğunlukla sadece limon suyuyla servis edilir). Kokteyl sosunu ya da yaban turbunu kendi midye servisiniz üzerine dökerek tamamını yiyebilirsiniz.
(Bkz. Karaburun usulü domatesli midye)
Asla çiğ midye ya da istiridyeyi kesmeyin. Ve sadece samimi ortamlarda kabuğun içindeki suyu ağzınıza akıtabilirsiniz. Ancak bunu da kibar bir şekilde yapmayı ihmal etmeyin. İstridiye bisküvilerini damak zevkinize göre sosa batırabilir ve daha sonra çatalınızla alarak yiyebilirsiniz.
Çorba gibi sıvı sos içinde pişen midyelerin kabuklarını tek tek kaldırın ve balık bıçağı ile birlikte midyeyi dışarı çıkarın. Başka bir seçenek olarak midyeyi suyuyla beraber yarı açık kabuk içinden de yiyebilirsiniz. Geriye kalan çorba suyunu ekmek batırarak ya da kaşıkla çorba gibi yiyebilirsiniz.
Kızartılmış istridye ya da karidesleri çatalınızla keserek yiyebilirsiniz.
Kuyruklu karidesleri elinizle kuyruğundan tutup, sosa batırarak yiebilirsiniz. Ancak kuyruğu yemeyin. (Bkz. Karides şiş)
Kerevit: Tatlı sularda yaşar. Etleri lezzetli olup karides gibi yenebilirler.
Deniz Tarağı: Kabukları oymalı ve yelpaze biçimindedir. İstridye gibi yenir.
YENGEÇ (PAVURYA)
Yengecin bir bacağını gövdesinden kırarak ayırın. Bu parçayı kıracak yardımıyla paraçalara ayırarak kırın. Balık bıçağı ile eti alın ve erimiş yağ ya da mayonez sosuna batırın.
Sert kabuklu yengeçlerin ise önce bacaklarını gövdeden elinizle ayırın. Daha sonra içindeki eti emerek yiyin. (Bunu yaparken az ses çıkarmaya özen gösterin). Geriye kalan gövdeyi ters çevirin ve çatal ile yiyin.
ISTAKOZ
Öncelikle kıskaçları çevirerek vücut bölümünden ayırın. Özel ıstakoz kıracağı yada fındık kıracağı ile kıskaçları şekildeki gibi kırın ve içerisindeki eti çıkartın.
Vücut kısmını kuyruk kısmından şekildeki gibi döndürerek koparın. Kuyruğun alt kısmını kuyruk bölümünden kopartın. Çatal yardımı ile kuyruğun içerisindeki eti çıkartın. Sırtını gövdesinden ayırın.
Kolları vücudundan ayırdıktan sonra ıstakoz şekildeki gibi ikiye bölünür böylelikle ıstakozun ciğerine ulaşabilirsiniz. Son olarakta kollardaki eti üfleme yolu ile iterek afiyet ile yiyin. (Bkz. Istakoz nasıl pişirilir?)
Pişirme Yöntemleri:
Kabuklular hem çiğ hem de pişirilerek yenilebilir.
Böcek, ıstakoz gibi kabukluların haşlama suyuna bolca tuz ve sirke katılır.
Karides için temiz deniz suyu kullanılabilir.
Deniz tarağı, böcek gibi kabukluların haşlama süresi bu kabukluların uzunluklarına bağlıdır. HEr santim için 45 saniye pişirilmelidir.
Midye, istiridye gibi kabuklular kuru ısıda da pişirilebilir.
