Sofra Adab-ı Meselesi
Sofra adabı ile yemekte görgü kuralları benzer kavramlar olarak görülse bile aslında farklıdırlar. Yemekte görgü kuralları daha çok sofradaki materyallerin kullanımı (bıçak, çatal, kaşık, tabak, peçeteler, oturma düzeni, sofrada yapılmayacak hareketler vs.) ile ilgili iken, sofra adabı yemekle ilgili kabul görmüş doğru alışkanlıkları ifade eder.
Örneğin yemek servisi, servisin düzeni ve sırası, sulu, hamurlu, etli yemeklerin yeme usulleri, neyin ne ölçüde yenileceği vs. gibi konular sofra adabı kapsamındadır. Aşağıda sofra adabı ve görgü kuralları konusunda dikkat edilmesi gereken bazı başlangıç-aperitif yemeklerin nasıl yenilip içilebileceği konusunda bilgiler yer almakta.
ENGİNAR
Enginar genellikle sıcak limon sosu, mayonez veya sirke sosuyla birlikte dolma olarak veya sade servis edilir. Servis edilen enginarın bir yaprağını parmak uçlarınızla koparın ve etli kısmını dişlerinizle sıyırın. (İnce kısmını elinizde tutarak etli ve daha geniş olan kısmını ağzınıza koyun). Eğer enginar limon sosu ve sirke ile beraber servis edilmişse yenilen kısmını bu sosa batırarak yiyin. Daha katı bir sos ile servis edilirse yenilecek kısmı mısır tanesi gibi elinizde tutun. Eğer enginar dolma olarak servis edilmişse yaprakları soyun ve dolmayı bıçakla ikiye ayırın.
Enginarın iç kısmında bulunan daha ince yapraklara geldiğiniz zaman bu yaprakları bir kenara ayırın. Enginarın en dip kısmını tabağınızda çatal yardımıyla tutarak bu ince yaprakları elinizle koparabilirsiniz. Böylece enginarın yenmeyen tüylü kısmı ortaya çıkar. Tüylü kısmı da kaldırırsanız sebzenin en güzel bölümü olan ‘kalbi’ne ulaşırsınız. Bu bölümü parçalara ayırarak sade olarak ya da yanında servis edilmiş olan soslara batırarak yiyebilirsiniz.
PEYNİRLER
Ordövr olarak servis edildiği zaman her çeşit peynir için ayrı ayrı bıçak verilmelidir. Bıçak yardımıyla peynir kraker üzerine sürülür.
Peynir salata ile servis edildiğinde kraker üzerine sürülebilir. Çatal veya bıçak yardımıyla küçük bir parça ekmek üzerine de sürebilirsiniz. Çatal yardımıyla tabağınıza alacağınız bir parça peyniri marul ile yiyebilirsiniz. Yumuşak, sıvı peynirler ise daima salata bıçağı ya da yağ bıçağı ile sürülür.
Yemek sonunda meyve ile servis edilen peynir şöyle yenir: Elmaların ya da olgun armutların çekirdeğini çıkarın ya da kabuklarını soyun. Böylece peyniri çatal ile, meyveyi de çatal ya da elinizle yiyebilirsiniz.
HAVYAR
Havyar küçük bir kase içinde kendi kaşığı ile servis edilirse, kendi tabağınıza kaseden kaşıkla alabilirsiniz.
Havyar yanında soğan, yumurta, limon ve tost ekmeği ile servis edilebilir. Tost ekmeğinin üzerine bıçakla istediğiniz miktarda malzemeleri koyup bir kanepe yapabilirsiniz. Kanapeyi yemek için elinizi kullanabilirsiniz. Kokteyl partilerinde hazır havyar kanepeleri servis edilir. Elinizle alıp ağzınıza atabilirsiniz.
KARİDES KOKTEYLİ
Eğer büyük boy karides sıkıştırılmış cam içinde servis edilirse istiridye çatalıyla alın ve sosa batırarak büyük lokmalar halinde ısırın.
Bu şekilde servis edilen karidesi kesmek çok tehlikelidir. Eğer büyük karides geniş yemek tabağında servis edilirse çatal ve bıçak ile kesilebilir.
ÇORBALAR
Çorbalar, çorbanın çeşidine ve yemeğin formalitesine uygun olarak çorba tabağında veya konsome kaselerde servis edilir.
Berrak renkli çorbalar genelde çift saplı konsome kaselerde servis edilir. Çorbanın sıcak olup olmadığını kaşıkla tadarak anlayın. Sonra kaseyi içmek için kaldırın. Kasenin içinde kalan sebzeleri kaşıkla yiyebilirsiniz. Çorba bitince kaşığı kasenin altındaki tabağın sağına bırakın. Hiçbir zaman kaşığı kasenin içinde bırakmayın.
Eğer kase yerine çorba tabağı kullanılmışsa, çorbayı tabağın size yakın olan tarafından içmeye başlayın. Sonuna gelince size uzak tarafını kaldırıp kaşığınızı doldurabilirsiniz. Kaşığı kullanırken kaşığın hepsini ağzınıza sokmayın. Kenarından ve sessizce için.
