Tarih boyunca insanlar, davranış kalıplarını nesilden nesile aktarmış. Biz buna ‘arketipler’ diyoruz. İnsan kaynakları departmanlarının eleman seçiminde kullandığı temel dört arketipi anlayarak çocuğunuzla daha sağlıklı iletişim kurabileceğinizi biliyor musunuz?
Arketip ana davranış enerjisi veya davranış stili diye tarif ediliyor. Tarih boyunca insanlar, benzer olaylar karşısında belli davranış kalıpları geliştirmiş ve bu kalıpları yeni nesillere aktarmış. 72 arketip var ancak bunlardan dördü temel olarak kabul ediliyor. Diğer arketipler bu dördünün karışımı…
Temel arketipleri iyi anlayarak ilişkilerinizi çok iyi yönetebilirsiniz; özellikle de çocuklarınızla! Ana arketipler hepimizde az ya da çok var. Bazılarını çok ender, bazılarını ise sık kullanıyoruz. Bunları ne zaman, nerede ve nasıl kullandığımız davranışlarımızın kalitesini belirliyor.
Ana arketipler şunlar:
1. Kırmızı çocuklar: Savaşçılar
2. Sarı çocuklar: Sihirbazlar
3. Mavi çocuklar: Bilim adamları
4. Yeşil çocuklar: Ozanlar
KIRMIZI ÇOCUKLAR/SAVAŞÇILAR
Kırmızı çocukla markete gittiniz ve sizden gofret istiyor. Kırmızı çocuk annesine, “Bana gofret al” demez. Direkt alıp alışveriş sepetine atar. Emredicidir. Annesi gofreti geri koyduğunda ise öfke ve kızgınlık ortaya çıkar. Gofreti yeniden alıp alışveriş sepetine atar, istediğini elde edene kadar çaba harcar ve annesini yıldırır.
SARI ÇOCUKLAR/SİHİRBAZLAR
Sarı çocuk “Anneciğim gofret alabilir miyim?” diye sorar, anne “Hayır evladım” derse “O zaman top alalım” der, anne yine ‘Hayır’ derse “O zamaaaan fiyonk makarna alalım, renkli kap kağıdı var, ondan alalım” der. Anne bir kez daha ‘Hayır’ derse annesine çelme takmaya, omuz atmaya, koridorda saklanmaya başlar. Annesi, “Evladım uslu dur, eve gittiğinde arkadaşlarınla kapının önünde oynamana izin vereceğim” derse çocuk süt dökmüş kediye döner.
MAVİ ÇOCUKLAR/BİLİM ADAMLARI
“Anneciğim gofret alabilir miyiz?”, “Hayır evladım”. “Neden?”, “Geçen hafta aldık ya…” “Geçen hafta almamız şimdi almamıza neden engel ki?”, “Dişlerini çürütür”. “Osman’ın annesi alıyor ama…”, “Osman’ın annesi benim kadar bilgili olmayabilir.” “Yani sağlığımıza zararlı şeyleri yapmamalıyız öyle mi?”, “Evet oğlum!” “O zaman siz neden babamla sürekli sigara içiyorsunuz?”
YEŞİL ÇOCUKLAR
Yeşil çocuklar, “Anneciğim gofret alabilir miyiz?” diye sorar, “Hayır evladım” dediğinizde direkt cevap “Peki!” olur. Görüntüde peki derler ama içlerinde kıyamet kopar, “Bana bir gofreti çok gördün” diye. İki gün annesiyle konuşmaz, annesi neden konuşmadığını anlamaz. Yeşillerin ana duygusu üzüntü ve alınganlıktır. Yeşil çocukları üzüntü ve alınganlık içerisine düşürmemeye çabalamalısınız.
Hepimizin içinde yeşil var ve bu arketip aşık veya ozan olarak da adlandırılır. Yeşil çocuklar sıcaktır, samimidir. Yakınlık, dostluk onlar için çok önemlidir. Sonuçtan ziyade süreçte beraber olacakları insanları önemserler. Kurdukları ilişkiye ve yakınlığa değer verirler. İlişki onlar için her şeyden önce gelir.
