Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlar’da, Rumeli‘de egemen olduğu yüzyıllar boyunca, yemek kültürü de zenginleşmiş, çeşitlenmişti. Etnik açıdan Balkanların çok kültürlü yapısının da bu zenginliğe etkisi büyük.
Zamanla Osmanlı’nın Rumeli topraklarını kaybetmesi sonucu göç edenlerle birlikte Anadolu’ya da ulaşan bu lezzet zenginliği, böreklerden tatlılara, etli yemeklere günümüzde sofralarımızı şenlendirmeye sürdürüyor.
İşte o ünlü Rumeli lezzetlerinden bazıları…
Pırasa böreği
Pırasa özellikle Rumeli mutfağında çokça kullanılan bir sebze. Pırasalı börek (Veya pırasa böreği) de bu mutfağın en ünlü lezzetlerinden.
Malzemeler
750 gram un
2 buçuk su bardağı ılık su
1 tutam tuz
1 çorba kaşığı sirke
2 çorba kaşığı zeytinyağı
Harcı için
2 pırasa
1 soğan
1 çorba kaşığı zeytinyağı
1 yumurta akı
Tuz, karabiber
Üzeri için
250 gram tereyağı
Yapılışı
Hamur için un derin bir kaba alınır.
Ilık su, tuz, sirke ve zeytinyağı eklenip iyice yoğrulur.
Hamur oda sıcaklığında 20-30 dakika dinlendirilir.
Diğer tarafta pırasa ince ince, soğan ise yemeklik doğranır.
Doğranmış soğan ve pırasalar zeytinyağında kavrulup bir taşım pişirilir.
İç harç ılınınca içine yumurta akı, tuz ve karabiber eklenip karıştırılır.
Üzerine sürmek için tereyağı eritilip soğumaya bırakılır.
Dinlenen hamur ikiye bölünür. Herbir parçadan 6-7 beze yapılır. Bezeler oklavayla tabak büyüklüğünde açılır ve üzerine eritilmiş tereyağı sürülür. Açılıp yağlanmış 7 beze üst üste yerleştirilip yufka büyüklüğünde açılır. Hamurlar ikiye kesilir. Hamurun bir kenarına pırasalı iç harç yayılıp rulo şeklinde sarılır. Börek yağlanmış fırın tepsisine yerleştirilir. Börekler ince uçlu bir bıçakla kesilip üzerlerine eritilmiş tereyağı sürülür. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında 25-30 dakika pişirilir.
Rumeli Paçası
Özellikle düğünlerde ve Ramazan‘da iftariyelik olarak sunulan Rumeli paçası mutlaka sıcakken yenmelidir, isteğe göre sosu, kıyma yerine sucukla da yapılabilir.
Malzemeler
100 gr. kıyma
1 kibrit kutusu tereyağı
3 yemek kaşığı un
1 adet yumurta
1 çay kaşığı tuz
4 su bardağı et suyu
1 tatlı kaşığı sirke
2 diş sarımsak
1/4 paket margarin
1 yemek kaşığı salça
Hazırlanışı
Sarımsakları iyice dövün ve yumurtayı, unu, tuzu et suyuyla harmanlayıp orta dereceli bir ateşte muhallebi kıvamına gelene kadar pişirin. Bir taraftan da sosu için kıymayı yağda salçayla birlikte kavurun. Pişen paçayı tabaklara koyun ve üzerine sosu döküp servis yapın.
Elbasan Tava
Adını Arnavutluk’un Elbasan şehrinden alan Elbasan tava, iyice haşlanmış kemiksiz kuzu etinin yoğurtla hazırlanan bir sosla fırına verilmesi ile yapılan, geleneksel bir Rumeli-Arnavut yemeğidir.
Malzemeler
750 gr. parça kuzu eti
100 gr. sıvıyağ
2 orta boy soğan
1 yemek kaşığı salça
2 diş sarımsak
5 su bardağı su
kekik
karabiber
tuz
Yoğurtlu sosu için;
1 su bardağı un
50 gr. sıvıyağ
100 gr. kaşar peyniri
5 su bardağı süt
2 yumurta
tuz
Yapılışı
Etleri 5 bardak suda 50 gr. yağ ile birlikte 1 saat haşlayın. Soğuduktan sonra etleri sudan alın ve lif lif ayırın. 50 gr. yağı tencerede kızdırın, ince kıyılmış soğanları kavurun, et, tuz ve karabiber, kekik salça ve doğranmış sarımsağı ilave ettikten sonra 10 dakika kadar karıştırarak pişirin. Ateşten alarak porsiyonluk öbekler halinde tepsiye koyun. Sos için yağ, un ve tuzu birlikte 5 dakika kavurun, üzerine soğuk sütü ve yumurtayı ekleyin iyice karıştırarak pişirin. Öbeklerin üzerine sosu dökerek ve kaşar peyniri serpiştirerek 180 derece fırında 15 dakika pişirdikten sonra servise sunun.
Kaymaçina
Kaymaçina, Balkan mutfağının en gözde tatlılarından biridir. Avrupa tatlısı olan krem karamele çok benzer. Oldukça pratik ve lezzetli bir tatlıdır. Evinizde kolayca hazırlayabilirsiniz.
Malzemeler
8 adet yumurta
1 kg. süt
1 buçuk su bardağı şeker
1 paket vanilya
Hazırlanışı
Yumurtaları büyük bir çırpma kabına kırıp,kabarana kadar iyice çırpıyoruz. Hafif ılık sütün içine şekeri koyup karıştırarak eritiyoruz. Daha sonra sütü yumurtaların içine yavaş yavaş ekliyoruz.Yumurtalar kabardığı için karışım iki katına çıkacak. Pişerken tekrar inecek. Fırına dayanıklı cam tepsinin içine döküp 170 derecelik fırında yaklaşık 60-70 dak. pişiriyoruz. Buzdolabında soğuttuktan sonra dilimleyerek servis yapıyoruz.
Tekirdağ köftesi
Rumeli mutfağı köfteleriyle ünlüdür. Bu köfte çeşitlerinin de en ünlüsü Tekirdağ köftesidir.
Malzemeler
3 adet soğan
8 dilim ekmek içi
500 gr kıyma
1 adet kesme şeker
tuz ve karabiber
Yapılışı
Ekmek içini ıslatın. Suyunu sıkın. Blenderin içine ekmekleri, karbonatı, kıyma, şeker, tuz ve karabiberi ilave edin. Bir kahve fincanı su koyun. İyice karıştırın. Blenderden aldıktan sonra elinizle on dakika daha yoğurun. Dolapta en az 4 saat bekletin. Elinizle istediğiniz gibi şekillendirin. Izgarada 2 tarafını da pişirip servis yapın.
Selanik gevreği
Malzemeler
4 adet yumurta
4 su bardağı un
1,5 su bardağı şeker
1 su bardağı yağ
1 su bardağı ceviz
2 çay kaşığı anason
1 yemek kaşığı sirke
1/2 paket kabartma tozu
Hazırlanışı
Çukur bir kapta yumurtaları, şekeri, sıvı yağı, cevizi ve anasonu iyice karıştırın. Unu yavaş yavaş ekleyerek sirke ve kabartma tozunu ilave edin. Yumuşak bir hamur yapın. Hamuru yağlanmış fırın tepsisine yayın. 170 derecedeki orta ısılı fırında pembeleşinceye kadar kızartın. Tepsiyi fırından alarak hamuru 2 cm kalınlığında dilimler halinde kesin. Tepsiye tekrar dilimleri sıralayın. 15 dakika daha fırınlayın. Biraz kuruduktan sonra fırından alıp soğumaya bırakın.
Ajvar Sos
Özellikle Balkanlar’da, Rumeli coğrafyasında çok bilinen, sevilen bir sos türüdür ajvar. Patlıcan, kırmızı biber, domates, zeytinyağı ile hazırlanan bu tat, etli yemeklerde sos olarak kullanılabileceği gibi, meze veya kahvaltılık olarak da seveceğiniz bir lezzettir.
Malzemeler
4 tane patlıcan
8 tane kırmızı biber
10 tane salçalık domates
1 adet kuru soğan
4-5 diş sarımsak
Yarım su bardağı zeytinyağı
Tuz, karabiber, tercihe göre acı pul biber
Yapılışı
Patlıcan ve biberleri közleyin kabuklarını temizleyip küçük küçük doğrayın. Domatesleri rendeleyin veya rondodan geçirin. Soğan ve sarımsakları yemeklik doğrayın veya rendeleyin, zeytinyağında soğan ve sarımsakları kavurun, üzerine rendelediğiniz domatesleri ekleyin.
Domatesler suyunu çekince közlenmiş patlıcan ve biberleri ilave edin, tuz ve baharatını da ekleyip, 5-10 dakika daha pişirin. Blendırdan geçirip sıcak sıcak kavanozlara koyun, üzerine zeytinyağı dökerek kavanozların kapağını kapatın. Bu şekilde buzdolabında uzun süre saklayabilirsiniz.
