Ejder meyvesi, bilimsel anlamda Hylocereus cinsi çeşitli kaktüs türlerinin tatlı pitaya olarak adlandırılan meyvesidir. En önemlisi ve yaygın olanı da Hylocereus cinsinden olanlardır.
Ancak bu cinsin yanında dünyada çeşitli halklarca Stenocereus ekşi pitaya cinsinden kaktüs türlerinin meyvesi de bu adla bilinmekte ve çeşitli ülkelerde bu türün meyveleride kültür olarak yetiştirilmektedir. Dahası bir kısım bilim insanları Hylocereus cinsinin bağımsız bir cins olarak değil, Stenocereus ailesi içerisinde göstermektedir.
Buna ilaveten Perulularca (Cereeae) cinsi nadir bulunan Peru elma kaktüsü (Cereus repandus), da pitaya adıyla tanınmaktadır.
Hylocereus türü ejder meyvesi üreten kaktüslerin anavatanı Meksika, Orta Amerika ve Güney Amerika dır.
Ayrıca Asya’da Endonezya, Güney Cava, Tayvan, Vietnam, Tayland, Filipinler, Sri Lanka, Malezya, yeni olarak Bangladeş ‘de üretimi yapılmakta ve kültür türleri yetiştirilmektedir..
Ayrıca Okinawa, Hawai, İsrail, kuzey Avustralya ve Güney Çin’de de yetiştirilmektedir. Son yıllarda Türkiye’nin Mersin ilinde az miktarda üretilmeye başlamıştır.
Kaktüsgiller ailesinden bir bitkinin meyvesi olan pitaya ya da bilinen diğer bir adıyla ejder meyvesi, pembe, kalın ve farklı kabuğunun altında susama benzer siyah çekirdekleri olan beyaz ya da kırmızı bir meyve.
Ejder meyvesi, sadece geceleri çiçek açar. Büyük beyaz kokulu çiçekleri tipik şeklinden ötürü ay çiçeği veya gecenin kraliçesi olarak da anılır. Tatlı pitayalar krem gibi bir etli kısma ve lezzetli bir tada sahiptir. Ayrıca, bahçe bitkisi olarak dışarıda, salon çiçeği olarak da evlerde yetiştirilmektedir.
Meyvenin içerisinde küçük susam tanesine benzeyen çekirdekleri bulunuyor. Bu çekirdekler, tıpkı kivideki gibi meyveyle birlikte tüketiliyor. İç kısmı çiğ olarak yenebilir, hafif bir tatlılık verir ve kalori yönünden azdır. Pitaya meyve suyu, şarap yapımında ya da diğer içecekleri tatlandırmada kullanılabilir.
İçerdiği besin ve mineraller itibariyle gözleri kuvvetlendirir.
Pitaya meyvesi, yüksek C vitamini, potasyum, kalsiyum, magnezyum içermektedir.
Yüksek tansiyonu önleme özelliği vardır.
İçerdiği kalsiyum sayesinde güçlü iskelet sistemi ve kemikler için yararlıdır.
Vücudun nem dengesini kontrol altında tutar.
Pitaya meyvesi antioksidandır (phytoalbumins) ve son derece zengin çözülebilir lif içerir.
Tip 2 Diyabet hastaları için mükemmel bir meyvedir.
Cinsel gücü artırmada oldukça etkilidir. Afrodizyak etkisi vardır.
- • Pitaya, içinde bolca C vitamini bulunduğu için bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
- • Yine C vitaminin etkisiyle güçlü antioksidan özellik gösteriyor, vücuda serbest radikallerin girmesini önleyerek bizi hastalıklardan koruyor.
- • Pitayanın içinde kalsiyum da oldukça fazla olduğundan kemiklerin gelişimi ve sağlığı açısından olumlu etkilerde bulunuyor.
- • Kan basıncını düşürdüğünden yüksek tansiyon gibi rahatsızlıkların önüne geçiyor, iyileşme sürecine destek oluyor.
- • Bol miktarda likopen içeren pitaya, likopenin etkisiyle kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskini azaltıyor.
- • Çözülebilir lifler, potasyum ve düşük şeker oranıyla Tip 2 diyabet hastalığının da önemli destekçilerinden oluyor.
- • Kalorisi yok denecek kadar az olması yetmezmiş gibi bir de lifli yapıda olması sayesinde zayıflamaya yardımcı oluyor.
- • Vucudun nem dengesini koruması nedeniyle özellikle cilt kuruluğu yaşayanlar için en doğal çözümlerden oluyor.
- • İçindeki potasyum sayesinde göz sağlığına da destek olmayı unutmayan pitaya, özellikle göz kuruluğu çekenlere çok fayda sağlıyor.
Görünümü ile kaktüsü andıran ‘Ejder meyvesi’ tropikal meyvelerden biridir. Son zamanlarda popüleritesi artan bu meyve, afrodizyak etkili olmakla beraber bir çok hastalığa fayda sağlıyor. Ejder meyvesi cinsel isteği arttırarak çiftlerin cinsellik sorunlarının üstesinden gelmeye yardımcı olmaktadır. İşte ilginç görünümüyle ejder meyvesinin fayda sağladığı diğer alanlar…
SEKS HAYATINI GÜÇLENDİRİYOR!
Çiftler arasında sıklıkla yaşanan cinsellik sorunlarının üstesinden gelmek için önerilen meyveler arasında olan ejder meyvesi cinsel gücü artırmada oldukça etkilidir. Afrodizyak etkisi vardır.
KALP DAMAR RAHATSIZLIKLARINA BİRE BİR!
Kalp ve damar hastalıklarına fayda sağlayan bu meyve aynı zamanda yüksek tansiyon sorunu yaşayanlar için iyi bir dengeleyici olabilmektedir. Ejder meyvesi içinde düşük oranda şeker bulundurması nedeniyle tip 2 diyabet hastalarına iyi gelir.
DİYET LİSTELERİNİN ARANAN MEYVESİ!
Aynı zamanda içerisinde bulundurduğu lif yapısıyla fazla kilolarından kurtulmak isteyenler için diye listelerinin aranan meyvesi olabilir. Ciltteki nem seviyesini dengeleyerek cildin sağlıklı bir görünüm kazanmasını desteklemektedir.
HASTALIKLARDAN KORUYOR!
Bağışıklık sistemini güçlü tutmaya yardımcı olan bu meyve vücudu çeşitli mevsimsel hastalıklara karşı korumaktadır. İçerdiği kalsiyum oranı ile kemiklerin gelişiminde de büyük rol oynamaktadır.
ANTİOKSİDAN KAYNAĞI!
İçerisinde bol miktarda C vitamini bulunduran ejder meyvesi antioksidan özelliği de bulundurmaktadır. Vücudun bağışıklık sistemini güçlendiren tropikal bir meyvedir.
Pitaya, tropikal bir bitki olduğu için tüm dünyaya baktığımızda genel olarak sıcak iklimlerde yetiştirildiğini söylemek mümkün.
Anavatanı Vietnam olan, ağırlığı 300 gramdan bir kiloya kadar çıkabilen tropikal meyve, narenciye ve sebze üretimine alternatif ürün olarak tercih ediliyor. Pitaya, Dragon fruit, Ejder Meyvesi, Kaktüs meyvesi olarak da adlandırılıyor. Bu meyve Türkiye’de de yetiştirilmektedir.
Ülkemizde de Mersin ve çevresinde üretimi yapılmaya başlanmış durumda. Mersin’den Türkiye’deki farklı şehirlere ulaştırılan bu meyveyi, tropikal meyvelerin satıldığı büyük marketlerde ya da manavlarda bulabilirsiniz.
Eğer Mersin ve civarında yaşıyorsanız semt pazarlarında karşınıza çıkması da olası.
EJDER MEYVESİNİN TÜRLERİ
Stenocereus (Ekşi pitaya), Amerika’nın kurak bölgelerinde yenen ve ihraç edilen bir türdür. Tadı çok ekşi ve ferahlatıcıdır. Doğa yürüyüşçülerinin de gözdesidir. Bilinen Ekşi Pitaya ya da pitaya agria (S. gummosus) Sonora Çölünde Kızılderililerin önemli bir besin kaynağıdır. Kuzeybatı Meksika’da Seri halkı hâla büyük özen gösterdikleri bu meyveyi hasat etmektedirler, bu bitkiyi ziix is ccapxl – “ekşi meyveye sahip şey” diye adlandırırlar. Bu tür meyveye sahip türler S. queretaroensis ve Hançer kaktüsü (S. griseus), önemli bir besin kaynağıdır. Tatlı tipte meyveler üreten ve tatlı pitaya diye adlandırılan ve pitaya ile karıştırılan Org borulu kaktüs (S. thurberi) meyvesi(ool diye Serilerce adlandırılır) ise bu bölgedeki yerlilerce fazla büyük miktarlarda yetiştirilmez. Bu cinsin meyvesi Hylocereus meyvelerinden daha tatlı kavun tadı gibidir ve bunun yanında geleneksel tıpta kullanılmaktadır.
(Cereeae) cinsi nadir bulunan Peru elma kaktüsü (Cereus repandus), Perulularca pitaya adıyla tanınmaktadır.
EJDER MEYVESİ ÇEŞİTLERİ
Tatlı pitayalar kösele gibi, hafif lifli bir kabuğa sahip olup 3 türe ayrılmıştır.
Hylocereus undatus (kırmızı pitaya) Beyaz etli kısma,kırmızı kabuğa sahiptir. En sık rastlanan “ejder meyve”lerini üreten türdür.
Hylocereus costaricensis (Kosta Rika pitayası, sıklıklada H. polyrhizusolarak da adlandırılır) Kırmızı kabuk ve kırmızı etli kısma sahiptir.
Hylocereus megalanthus (sarı pitaya, Selenicereuscinsi içinde sıklıkla değerlendirilebilmektedir.) Beyaz deri sarı kabuğa sahiptir.
Kolombiya ‘dan Avustralya’ya yapılan ilk ihracatlar Hylocereus ocampensis (tahmini olarak kırmızı meyveli) ve Cereus triangularis (tahminen sarı meyveli) idi. Ancak yine de tam olarak bu durum bilinmemektedir.
Ejder meyvelerinin ağırlığı 150 ile 600 gram arasındadır ancak bazen 1 kilograma varan meyvelerede rastlanabilmektedir. Meyveler toplandıktan sonra 7 °C de %80 – %90 nemde muhafaza edilmelidir.
EJDER MEYVESİ NASIL YENİLİR?
Tüketimi için Ejder meyvesi kesilir ve etli yüzey açığa çıkarılır. Meyve dokusu siyah ve çıtır tohumlarının varlığı nedeniyle kiviye benzetilir. Etli kısım çiğ olarak yenebilir ve hafif bir tatlılık verir kalori yönüde azdır.
Pitayanın damak temizleme haricinde güçlü tad içeren meyvelerle birlikte yenmemesi tavsiye edilir. Tohumları etli kısımla birlikte yenir, çıtır, fındık gibi bir tad verir. Lipidler yönünden zengindir, fakat ancak çiğnenirse hazmedilebilir.
Pitaya meyve suyu ya da şarap yapımında ya da diğer içecekleri tadlandırma, tad sağlamak için kullanılabilir.Çiçekleri yenilebilir veya çayı yapılabilir. Meyvenin kabuğu kesinlikle yenmez ve eğer çiftliklerde üretilmişse pestisitlerle kirletilmiş bile olabilir.
Kosta Rika’da çok fazla kırmızı etli pitaya yemenin pseudohematuriaya (yalancı idrarda kanamayı düşündüren kırmızı renk oluşumu) neden olduğu tespit edilmiştir.
EJDER MEYVESİNİN BESİN BİLGİLERİ
100 g olgun pitaya’nın (bunun 55 gramı yenebilir) günlük besin değerleri aşağıdadır :
- Su 80-90 g
- Karbonhidrat 9-14 g
- Protein 0.15-0.5 g
- Yağ 0.1-0.6 g
- Lif 0.3-0.9 g
- Kül 0.4-0.7 g
- Kalori: 35-50
- Kalsiyum 6–10 mg
- Demir 0.3-0.7 mg
- Fosfor 16 – 36 mg
- Karoten (Vitamin A) traces
- Tiyamin (Vitamin B1) traces
- Riboflavin (Vitamin B2) traces
- Niasin (Vitamin B3) 0.2-0.45 mg
- Askorbik asit (Vitamin C) 4–25 mg
Bu değerler kültür cinsleri,türleri ve yetiştirme şartlarına göre değişiklik gösterebilir.