Sambası, futbolu, Amazon ormanları, Ipanema ve Copacabana plajları ile Brezilya, geniş coğrafyası, zengin etnik kültürü ile dünyanın en renkli ülkelerinden biri. Bu renklilik elbette mutfak kültürüne de yansımakta.
Uçsuz bucaksız yağmur ormanları ve Amazon havzasına yerleşik yerlileri ile birlikte, 1500’lerde ülkeye ayak basan Portekizlilerin ve sonrasında diğer Avrupalıların, kahve ve şekerkamışı plantasyonlarında çalıştırılmak üzere Afrika’dan getirilen kölelerle zengin etnisiteye sahip bir ülkeye dönüşmüş.
Zamanla zengin ve yoksul sınıflar arasında oluşan uçurumla da dünyanın en çelişkili ülkelerinden birini meydana getirmiş. Yine de bu etnik zenginlik, dünyanın en geniş yüzölçümüne sahip ülkelerinden biri olan Brezilya ve mutfağı, deniz ürünlerinden et yemeklerine, tropik meyvelerden baharatlı yemeklere farklı tatlara sahip.
Göçlerle birlikte Brezilya’ya gelen her etnik grup beslenme alışkanlıklarını ve mutfaklarını da ülkeye taşıdıktan sonra, bulundukları ülkenin topraklarında yetişen yiyecekleri de kendi mutfaklarına uygulamışlar.
Örneğin Portekizliler zeytinyağı, morina balığı ve sarımsağı, Afrikalılar ise baharatlarını beraberlerinde getirmişler.
Ulusal bir yemek: Feijoada
Aslında ulusal bir Brezilya Mutfağı’ndan bahsetmek zor. Her bölgede çeşitli ülkelerin mutfak geleneklerinin birbirine karışmasından değişik yemekler ortaya çıkmış. Bu nedenle yöresel mutfaklardan bahsetmek daha doğru. Ancak yi ne de bu büyük ülkenin genelinde tanınan ve her Brezilya ailesinde haftada en az bir kez pişen yemekler de var. Bunlardan biri fasulye anlamına gelen “feijoada”. Salçalı domuz, sığır eti ve barbunya fasulyesi ile pişiriliyor. Yemeğin yanında garnitür olarak pirinç, lahana gibi yiyecekler yeniyor. Üzerine fasulye, limon, biber, manyoka unu ve portakal dilimlerinden hazırlanmış bir sos dökülüyor. Cumartesi günü tüm lokantalarda öğle yemeği olarak bu yemek çıkarılıyor. Genelde hafta boyunca, pirinç, fasulye, kurutulmuş et, ve manyokayla beslenen Brezilyalılar, cumartesi günleri sindirimi oldukça güç olan feijoada yemeyi adet haline getirmişler.
Portekiz Mutfağı’nda balık ve diğer deniz ürünleri ne kadar önemli yer tutarlarsa tutsunlar, Brezilyalılar mutfaklarında sadece yengeç, istakoz ve karidesi kullanarak binlerce çeşit yemek pişiriyorlar. Diğer deniz ürünlerine ise pek rağbet etmiyorlar. Sadece kıyı bölgelerinde kızarmış balık, kalamar ve ahtapot yaygın olarak tüketiliyor.
Yöresel Mutfaklar:
Kuzeydoğu bölgesinin Afrika – Portekiz karışımı mutfağı, yöresel mutfaklar arasında en zengin olanı. Şekerkamışı tarımı için ülkeye getirilen ilk göçmenlerden kalan bu mutfakta, çeşit çeşit soslar, baharat, palmiye yağı ve hindistancevizi kullanımı yaygın. Kuzeyde, Para ve Maranhao bölgelerinde gerçek kızılderili mutfağı ortaya çıkıyor. ilk tadışta lezzetsiz ve kokusuzmuş gibi gelen bu yemekler, başka hiçbir yerde yiyemeyeceğiniz yöre kaplumbağaları, iguanaları, yılanları, balıkları, yosunları, bitkileri ve ülkenin her yanında tüketilen manyokayı tatma olanağı sağlıyor. Madenierin bulunduğu orta kesim, av, hayvancılık, fasulye, pirinç, ve mısır üretim bölgesi. Burada hemen hemen her gün aynı şeyler yeniyor; fasulye, manyoka unu, pirinç ve güneşte kurutulmuş et.
Her an her yerde: Kahve
Brezilya’da günün her saati, küçük aralarla “cafezinho” adı verilen küçük fincanlarda kahve içiliyor. Bununla birlikte içine şekerkamışından elde edilen sert ve hoş kokulu “cachaca” alkolü katılmış “batida” adı verilen bir aperatif meyve suyu da sıklıkla tüketiliyor.
Et yemeklerinin yanında ise kaliteli sek şaraplar tercih ediliyor.
Cachaça
Brezilya’nın ünlü kokteyli “caipirinha“nın ana içkisi olan Cachaça, Brezilya dışında pek bilinmeyen, futbol, karnaval ve samba arasında bir rütbede, kültürel önemi olan bir distile içkidir. Her ne kadar Brezilyalı olmayanlar cachaçayı romla karıştırsalar da bunların tek benzerliği her ikisinin de şeker kamışı kaynaklı olduğudur. İlk olarak köleler ve köylüler arasında Brezilya’nın sömürge döneminde popülerlik kazanmış Cachaça, içicilerin sınıfına bakılmaksızın yerel ve uluslararası olarak favori bir içecek haline gelmiştir.
Cachaça, şekerkamışından çıkartılan alkolün damıtılmasıyla yapılır. Bu içki sek olarak içilmesinin yanı sıra ananas, hindistan cevizi, maracujá gibi çeşitli meyvelerin sularıyla ve buz ile karıştırılarak “Batida” denen çok lezzetli, ancak lezzetli olduğu kadar da sert içkiler şeklinde de içilir.
Batida’ların en tanınmışı ve Brezilya’yı ziyaret edenlerin en sevdiği içki “Cachaça” ve limon ile yapılan Caipirinha’dır.
Brezilya yemeklerinden birkaç örnek
Coxinha (Brezilya içli köftesi)
Malzemeler:
2 adet tavuk göğsü
1 zar şeklinde doğranmış domates
1 adet rendelenmiş havuç
4 ince kıyılmış taze soğan
2 diş sarımsak rendesi
ince kıyılmış maydanoz
1 kaşık zeytinyağı
1 tepeleme çay kaşığı tuz
bolca çekilmiş karabiber
Hamuru için:
2 su bardağı tavuk suyu
Aldığı kadar un (yaklaşık 3 su bardağı)
1 çorba kaşığı sıvı yağ
Kızartmak için:
1 yumurta
1 çorba kaşığı süt
Galeta unu
Sıvı yağ
Yapılışı:
Tavuk göğüsleri haşlanır, didiklenir. Doğranmış domates, taze soğan, rendelenmiş havuç, sarımsak rendesi, ince kıyılmış maydonoz, didiklenmiş tavuk etleri bir kapta karıştırılır. Üzerlerine 1 yemek kaşığı sıvıyağ, 1 yemek kaşığı tavuk suyu ve tuz, karabiber eklenir.
Başka bir kaba un dökülür, ortası açılır ve soğumuş tavuk suyu ile 1 yemek kaşığı sıvı yağ eklenir. Hamur yapışmaz bir kıvama gelinceye dek yoğurulur.
10 dakika bekletilir. Sonra hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar alınarak avuç içerisinde tıpkı poğaça yapar gibi açılır. Ortasına malzeme konulur ve kenarları üste getirilerek bohça gibi katlanır.
Bu işlemi yaparken hamurun yırtılmamasına ve tamamen kapalı olmasına özen gösterilmelidir.
Hamurun şekli armuta benzemektedir.Başka bir kapta 1 yumurta 1 yemek kaşığı süt ile çırpılır. Bohça halindeki hamurlarımız önce bu karışıma batırılır ardından galeta ununa bulanarak kızmış yağda kızartılır.
Brezilya Salatası
Malzemeleri
600 gr kuşkonmaz
200 gr haşlanmış mısır
300 gr brüksel lahanası
1 adet avokado
1 adet portakal
100 gr fındık
1 adet limon
sıvı yağ
karabiber
tuz
Yapılışı:
Kuşkonmazlar ve brüksel lahanası haşlanılır ve küçük küçük doğranılır. Avokado ve portakal soyulup küp şeklinde doğranılır.
Tüm malzemeler salata tabağına konulup haşlanmış mısır, fındık, limon suyu, yağ, karabiber ve tuz ilave edilip iyice karıştırılıp servis yapılır.
Feijoada
Malzemeler
su bardağı siyah fasulye
1 adet yeşil soğan (ince doğranmış)
2 adet yeşil çarliston biber
1 adet büyük boy domates (küp şeklinde kesilmiş)
1 adet patates (küp şeklinde kesilmiş)
4 diş sarımsak (dövülmüş)
1 su bardağı haşlanmış pirinç
1 tatlı kaşığı kekik
1 çorba kaşığı margarin
Yeterince tuz
Yapılışı:
Fasulyeleri bir ufak tencereye koyun. Üzerleri kapanacak kadar su ekleyip kısık ateşte 1 saat kadar haşlayın. Bir başka tencereye margarini koyun. Soğan, sarımsakları kavurun. Domates ve biberleri ekleyip 10 dk. pişirin.
Fasulyeler, patates, kekik ve tuzu ekleyin. Orta ateşte yarım saat kadar pişirin. Pirinçleri bir güveçe yanına da pişirdiğiniz karışımı koyun.
Bir iki dilim limon ile süsleyip, sıcak olarak servise sunun.
Portakallı pilav
Malzemeler
500 ml.su
50 gr. siyah zeytin
250 gr. basmati pirinci Tuz
30 ml. zeytinyağı
10 gr. acı biber
5 gr. sarmısak tozu
5 gr. esmer şeker
5 gr. portakal kabuğu
50 gr. dolma fıstığı
Yapılışı:
Zeytin, portakal kabuğu ve fıstık hariç tüm malzemeler katılarak yaklaşık 40-45 dk. kısık ateşte pilav pişirilir. Pilav suyunu çektikten sonra geri kalan malzeme üzerine serpiştirilerek servis edilir.
